Bütüncül Odaklı bireysel yaklaşım nedir?
1800 yıllardan başlayarak insanı anlamaya dair bir çok yaklaşım günümüze kadar bilimin, sanatın, teknoljinin, eşliğinde günümüze kadar gelmiştir. İnsan nasıl davranıyor? İnsan nasıl düşünüyor? İnsan nasıl ruhsal sorunlar yaşıyor? Gibi yüzlerce sorunun ışığında bir çok bilimsel yaklaşım ortaya konmuştur. Bu bağlamda insanlık tarihi kadar eski olan ve geçmişte bilimsel olmayan psikoterapi veya psikoterapi gibi uygulamalar; günümüzde, modern dünyada tanımlanabilen ve ölçülebilen bir bilimsel noktaya ulaşmıştır. İnsanın hayatına, ilişkilerine, çevresine, fiziksel durumuna, yansıyan ruhsal sıkıntılar, çeşitli şekillerde anlamlandırılmıştır. Bu anlamlandırma çalışmalarının hepsi de kıymetli ve değerli yaklaşımlar sunarak insanı sağlıklı kılmaya hizmet eder.
Bütüncül Psikoterapi yaklaşımı; günümüze kadar gelen anlamlandırmaları ve yaklaşımları entegratif(bütüncül) bir şekilde ele almaktır. Kör bir insan düşünün, bir fili tanımaya veya anlamaya çalışırken filin hortumunu tutsa, fili bir boru, hortumdan ibaret diye ifade edecektir. Kulaklarını tutsa, geniş yelpaze gibi ifade edebilir. Bu yaklaşım fili tam olarak tarif etmeyecektir. İnsana dair de tek bir anlayış ve yaklaşımla ifadelendirmek sınırlı ve yetersiz kalacaktır. İnsana dair bütün bilimsel yaklaşımların entegrasyonu insanın ruhsal güçlüklerini anlamada ve yaklaşımlarda etkili olacaktır.
‘Bir insanın, sadece davranışını görsem, kalbini nasıl göreceğim. İnsanı, tüm fiziksel, duygusal, sosyal ve kültürün içinde görmeliyiz’.
Bu entegrasyonun başlangıcı, psikoloji alanını bilimsel kılabilmek için dönemin bilim anlayışına eşlik eden davranışcı yaklaşımdan başlar. İnsanın ruhsal sıkıntılarının öğrenme ile gerçekleştiğini ifade ederek davranışlarında ki sorunların yine davranışçı yöntemlerle, düzeltileceğini belirtti. Arkasından insan ruhsal sıkıntılarının sadece davranışsal izah edilmeyeceği insanın algısı, zekası gibi kavramlarla düşüncelere, bilişsel şemalara odaklandı. İnsanın ruh sağlığını olumsuz etkileyen bilişsel çarpıtmalar, temel inanışlar, çekirdek inanışlar ile davranışcı yaklaşıma, bilişsel yaklaşım eşlik etti. Bu süreçte bilimsel paradigmanın değişiminede bağlı olarak ruh sağlığını olumsuz etkileyen durumların erken dönem gelişimsel patalojiden kaynaklı dinamik yaklaşım eşlik etti. Bilim dünyasında nörobiyoloji alanında gelişmelerde beyin ve ruh sağlığına dair geniş bilgiler sundu. Bununla birlikte insanın varoluşsal kaygılarından kaynaklı ruhsal sıkıntılar yaşayacağını öne süren varoluşsal yaklaşımda, geldi.
Bütüncül yaklaşım, insana dair tek bir yaklaşımın karşıtı bir bağlamda konumlanır. Bu konumu; insanın sıkıntısı, sorunu, rahatsızlık vs. davranışcı, bilişsel, dinamik, nöropsikoloji ve varoluşsal yaklaşımların bize sunduğu bilimsel temelleri perspektifinde değerlendirir.
‘Beni ben yapanın tek bir nedenselliği olamaz’.
Bütüncül yaklasımın amacı nedir?
İnsanın ruhsal sorunlarına, entegratif bir yaklaşımla, kişinin öznelliğinde müdehale ve yaklaşımlarla ruhsal sıkıntısına eşlik etmek.
İnsanı bir bütün olarak görerek geniş bir yelpazede anlamak ve değerlendirmek.
İnsana dair yaklaşımlardan, doğan birçok terapi yaklaşımı ve tekniğini kişinin öznelliğinde irdeleyerek danışana sunmak.
Bütüncül Yaklaşım nasıl uygulanır? Süreç nasıl işler?
Bireysel danışmanlıkta bütüncül bir yaklaşım, süresi kişinin öznelliğinde değişim sağlayarak tekniklerle uygulanır. Kişinin öznelliğinde davranışcı, bilişsel, dinamik ve varoluşsal yaklaşımın sunduğu teknik ve tedavi yaklaşımları ile uygulama yapılır. Bu kısa süreli ve uzun süreli olabilir. Örneğin; Bireyin ruhsal sorunu öğrenmelerinden kaynaklı ise kısa süreli olarak davranışcı yaklaşımın sunduğu iyileştirme yöntemleri ile sürdürülebildiği gibi daha erken dönem oluşan ruhsal sorunlarında uzun süreli psikodinamik yaklaşımların iyileştirme yöntemleri ile danışmanlık yapılabilir.
Bütüncül yaklaşımda bireyin anemnezi alınması ve teröpatik ittifak ve kişinin öznelliğinde müdehale önemlidir. Anemnez sorunun kaynağını belirlemede önemlidir. Tek bir terapi yaklaşımla danışmanlık yapılmaz. Bu bağlamda ‘Ruh sağlığına hizmet eden, çantanızda alet, aracın zengin olması’ vurgulanır. Bu zenginlikle kişinin öznelliğinde ‘İhtiyaç olan aracın kullanılması’ önemlidir. Bir grip rahatsızlığı yaşadığımızda bile bir çok yöntem denerken ruh sağlığımız için tek bir yöntemle yaklaşım gerçekçi durmayacaktır.
Hangi durumlarda uygulanır?
Kişilik Bozuklukları
Duygulanım Bozuklukları
İlişki sorunları
Aile içi sorunlar
Psikosomatik (Organik nedeni bulunamayan) bedensel şikayetler
Takıntılar İlişkisel zorluklar
Özgüven eksikliği
Karar verme güçlüğü
Kayıp ve yas
İlişkisel uyum zorlukları
Bağlanma sorunları
Öfke kontrolü
Travmatik yaşantılar
Kendini tanıma
Huzursuzluk, can sıkıntısı
İsteksizlik hali ve hayat enerjisinin düşmesi
Öfke problemleri
Bütüncül Yaklaşım kimlere uygulanır?
Çocuk, Ergen, Yetişkin ve yaşlı bireylere yönelik hizmet veren danışmanlıktır.
